... اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاء تَكُونُ لَنَا عِيداً... . (مائده: 114)
... بارالها، پروردگارا، از آسمان خواني بر ما فرو فرست تا عيدي براي ما باشد!
عيد در لغت، به معناي بازگشت است. ازاين رو، به روزهايي كه مشكلات از قوم و گروهي برطرف مي گردد و در حقيقت، آن قوم شكوه و افتخارها و پيروزي هاي نخستين خود را باز مي يابند، عيد گفته مي شود.
در فرهنگ اسلامي نيز از آنجا كه آلودگي ها برخلاف فطرت انسان هاست، آن گاه كه اين آلودگي ها از ميان مي رود و انسان بر آن غلبه مي كند، عيد گفته مي شود. در آيه اي كه به آن اشاره شد نيز از آنجا كه نزول مائده، روز بازگشت به پيروزي و پاكي و ايمان به خدا بوده، حضرت مسيح(ع) آن را عيد ناميده است.1 در قرآن كريم فقط يك بار و آن هم در اين آيه شريفه لفظ عيد به كار برده شده است.
در روايتي از حضرت علي(ع) آمده است: «هر روزي كه در آن گناه نكني، عيد است.» اين روايت به همين مضمون از عيد اشاره دارد و با آن منطبق است؛ زيرا روز ترك گناه، روز پيروزي و پاكي و بازگشت به فطرت نخستين است
1. آيت‌الله ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 5، ص 131
----------------------------------------------------------------------------------------------
حديث
ـ پيامبر اكرم(ص): «عيدهاي خود را با گفتن الله اكبر آذين بنديد».1
ـ حضرت علي(ع): «نوروز ما، هر روز است».2
«هر روزي كه در آن نافرماني خدا نكنيم، آن روز عيد است».3
ـ امام صادق(ع): «چون عيد نوروز فرا رسد، بدن خود را بشوي و پاكيزه ترين جامه هايت را بپوش و با خوش بوترين عطرها خودت را معطر كن و در آن روز روزه دار باش!»4
«... روز نوروز، همان روزي است كه خداوند در آن از بندگان پيمان گرفت كه او را بپرستند و هيچ شريكي برايش نياورند و به فرستادگان و حجت هاي او و به امامان(ع) ايمان بياورند. نوروز، نخستين روزي است كه خورشيد در آن طلوع كرد... . هيچ نوروزي نيست مگر آنكه ما در آن روز، منتظر فرج هستيم؛ زيرا نوروز از روزهاي ما و شيعيان ماست».5
 1. محمد محمدي ري‌شهري، ميزان الحكمة، ج 9،
----------------------------------------------------------------------------------------
ـ هنگام تحويل سال اين دعا بسيار خوانده شود: «يا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْاَبْصارِ يا مُدَبِّرَ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ يا مُحَوِّلَ الْحَوْلِ وَ الْاَحْوالِ حَوِّلْ حالَنا اِلي اَحْسَنِ الْحالِ».
ـ امام صادق(ع) به معلي بن خنيس اين گونه آموخت: «چون روز نوروز شود، غسل كن و پاكيزه ترين جامه هاي خود را بپوش و به بهترين بوهاي خوش خود را خوش بو گردان و در آن روز، روزه بدار. پس چون از نماز پيشين و پسين و نافله هاي آن فارغ شوي، چهار ركعت نماز بگزار؛ [هر دو ركعت، به يك سلام. دو ركعت اول پس از حمد، ده مرتبه سوره قدر بخوان و در ركعت دوم، پس از حمد، ده مرتبه سوره كافرون و در ركعت سوم پس از حمد، ده مرتبه سوره اخلاص و در ركعت چهارم، پس از حمد، ده مرتبه سوره فلق و ناس را بخوان و پس از نماز سجده شكر به جا آور و اين دعا را بخوان: «اَلّلهُمَّ صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الاوْصِياءِ الْمَرْضيِّينِ وَ عَلي جَميِعَ اَنْبِيائِكَ وَ رُسُلِكَ بَاَفْضَلَ صَلواتِكَ وَ بارِكْ عَلَيهْمْ بِاَفْضَلَ بَرَكاتِكَ وَصَلِّ عَلي اَرْواحِهِمْ وَ اَجْسادِهِمْ. اَللَّهُمَ بارِكْ عَلي مُحَمَّدٍ وَ آلِ محَمَّدٍ وَ بارِكَ لَنا فِي يَوْمِنا هَذا الَّذي فَضَّلْتَهُ وَ كَرَّمتَهُ وَ شَرّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَ خطَرَهُ. اَلَّلهُمَ بارِكْ لِي فِيمَا انْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ حَتّي لا اَشكُرَ احَداً غَيْرَك وَ وَسِّعْ عَلَيَّ فِي رِزْقي يا ذَالْجلالَ وَ الْاِكْرامِ. اَلّلهُمَ ما غابَ عَنِّي فلا يُغَيِبنَّ عَنِّي عَونُك وَ حفظُكَ وَ ما فَقَدْتُ مِنْ شَيْءٍ فَلا تُفقِدني عَوَنَك عَلَيْه، حَتّي لا اَتَكَلَّفَ ما لا اَحْتاجُ اِلَيْه يا ذَاالجْلالِ وَ الاِكْرامِ».
و بسيار بگو: «يا ذَالْجْلَالِ وَ الْاِكْرامِ».1

1. مفاتيح الجنان، ص 598.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
عبدالصمد بن علي از جد خود نقل مي كند: «در نوروز جامي سيمين كه پر از حلوا بود براي پيغمبر هديه آوردند و آن حضرت پرسيد كه اين چيست؟ گفتند: امروز روز نوروز است. پرسيد كه نوروز چيست؟ گفتند: عيد بزرگ ايرانيان است. فرمود: آري در اين روز بود كه خداوند عسكره را زنده كرد. پرسيدند: عسكره چيست؟ فرمود: عسكره هزاران مردمي بودند كه از ترس مرگ ترك ديار كرده و سر به بيابان نهادند و خداوند به آنان گفت بميريد و مردند. سپس آنان را زنده كرد و ابرها را امر فرمود كه به آنان ببارد. از اين روست كه پاشيدن آب در اين روز، رسم شده پس از آن حلوا تناول كرد و جام را ميان اصحاب خود قسمت كرده و گفت كاش هر روزي بر ما نوروز بود».